काठमाडौं- आगामी आर्थिक वर्षका लागि ल्याइएको मौद्रिक नीतिपछि लगानीकर्ता सकारात्मक देखिएका छन्। सेयर बजार सुधारतर्फ बढ्न खोजिरहँदा गएको शुक्रबार आएको मौद्रिक नीतिले लगानीकर्ताहरू थप उत्साहित देखिएका हुन्। 

यो साता पहिलो कारोबारमा आइतबार २९ अंकले बढेर सेयर बजार २७६०.८१ बिन्दुमा पुगेको छ। १५८ कम्पनीको सेयर मूल्य बढेको बजारमा ११ अर्ब ४१ करोड ६४ लाख रुपैयाँको कारोबार भएको छ। ९० कम्पनीको सेयर मूल्य घटेको छ। आइतबार कारोबार सुरु हुँदा व्यापक उछालको संकेत देखिए पनि पहिलो एक घण्टापछि बजारको गति धिमा हुँदै गएको थियो। 

आइतबार बैंकिङ समूह ३.३७ प्रतिशतले बढ्यो। यस्तै विकास बैंकको वृद्धि १.४७ प्रतिशत देखिएको छ भने फाइनान्सको १.८७ प्रतिशतले बढेको छ। यस्तै माइक्रोफाइनान्स ३.५० प्रतिशतले बढेको छ। 

यस्तै होटल तथा पर्यटन ०.४८, जीवन बीमा ०.०२, उत्पादन तथा प्रशोधन ०.३१ र म्युचुअल फन्ड १.०८ प्रतिशतले बढेको छ।

अरु सबै समूहको उपसूचक घटेको छ। जलविद्युत् ०.८३, लगानी ०.०८, निर्जीवन बीमा ०.३४, व्यापार ०.२६ र अन्य समूहको ०.२७ प्रतिशतले घटेको छ।

आइतबार एनआईसी एसिया बैंक लिमिटेड र खानीखोला हाइड्रोपावर कम्पनी लिमिटेडको सेयर मूल्य ९.९९ प्रतिशतले बढ्यो। सबैभन्दा धेरै घट्नेमा हिमालयन हाइड्रोपावरको सेयर मूल्य ९.९३ प्रतिशतले घटेको छ।

कारोबार रकमका आधारमा आज सबैभन्दा धेरै एनआईसी एसिया बैंक लिमिटेडको सबैभन्दा धेरै ३७ करोड १४ लाख ९९ हजार ३२ रुपैयाँ बराबरको कारोबार भएको भएको छ। 

गएको साता समग्रमा २७.८४ अंकले बढेको सेयर बजार त्यसअघिको साता १०८.१९ अंकले बढेको थियो। सकारात्मक गतितर्फ लाग्ने संकेत गरिरहेको बजारमा मौद्रिक नीतिले लगानीकर्ता थप उत्साहित देखिएका छन्। 

आगामी आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिमा नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर विश्वनाथ पौडेलले व्यक्तिगत सेयर धितो कर्जाको सीमा १५ करोड रहँदै आएकोमा बढाएर २५ करोड पुर्‍याइदिएका छन्। एउटा व्यक्तिले विभिन्न बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट अब सेयर धितो राखेर कुल २५ करोड रुपैयाँसम्म कर्जा पाउने छन्।

यस्तै नीतिगत दरलाई ५ बाट ४.५ प्रतिशतमा झारिनु, स्थायी तरलता सुविधा दर ६.५ बाट ६ प्रतिशत बनाइनु, स्थायी निक्षेप सुविधा दर ३ बाट २.७५ प्रतिशतमा झारिनुका साथै बैंक तथा वित्तीय संस्थाको आधार दर गणना विधिमा सुधार गरी यथार्थपरक बनाइने विषयले पनि पुँजी बजारलाई फाइदा पुग्ने विश्लेषकहरू बताउँछन्। 

यसैगरी बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुमा देखिएको पुँजीकोषको समस्या समाधान गर्न नेपाल राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमार्फत हकप्रद सेयर जारी गर्ने सुविधा अगाडि सारेको छ। धितोपत्र बोर्डले अग्राधिकार सेयर निष्कासनका लागि अनुमति दिएसँगै राष्ट्र बैंकले हकप्रद सेयर निष्कासन गर्न दिने नीतिसमेत अगाडि सारेको हो। 

बैंकहरूले लिक्विडिटी कभरेज रेसियो (एलसीआर) र नेट स्टेबल फन्डिङ रेसियो (एनएसएफआर) जस्ता व्यवस्था प्रभावकारी कार्यान्वयन भएपश्चात कर्जा निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) सम्बन्धी व्यवस्थामा पुनरावलोकन गरिनेसमेत मौद्रिक नीतिमा उल्लेख छ।

यस्तै फाइनान्स कम्पनीलाई निक्षेप परिचालनको सीमा हटाइनु पनि सेयर बजारका लागि सकारात्मक मानिएको छ। फाइनान्स कम्पनीहरुलाई यसअघि प्राथमिक पुँजीको १५ गुणासम्म निक्षेप परिचालन गर्न सक्ने सीमा रहेकोमा यसलाई हटाइएको छ। 

साथै राष्ट्र बैंकले लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरूलाई हाल लाग्दै आएको लाभांश सीमामा पुनरावलोकन गर्ने जनाएको छ। मौद्रिक नीतिका यी व्यवस्था नेप्सेले थप उचाइ लिन सक्ने आधार भएको विश्लेषकहरूले बताइरहेका छन्। 

गएको वर्ष असार ३१ गते २२४०.४१ बिन्दुमा रहेको बजारमा साउनभर उछाल देखिँदै ३०००.८१ को बिन्दुसम्म पुगेको थियो। २०७८ भदौ २ गते कीर्तिमान बनेको हालसम्मकै उच्च ३१९९ को बिन्दु पार हुने पर्खाइमा लगानीकर्ता लामो समयदेखि देखिन्छन्। अहिले पुन: बजारले नयाँ उचाइतर्फ संकेत भने गरिरहेको छ।