काठमाडौं- अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सोमबार साँझ ऐतिहासिक घोषणा गर्दै इजरायल र इरानबीच १२ दिने युद्धलाई अन्त्य गर्ने युद्धविराममा सहमति जुटेको दाबी गरेका छन्। उनले सामाजिक सञ्जालमार्फत युद्धविराम चरणबद्ध रूपमा लागु हुने जानकारी दिएका हुन्।
ट्रम्पका अनुसार युद्धविराम अबको ६ घण्टापछि सुरु भइ १२ घण्टाभित्रै दुवै पक्षले आक्रमण अन्त्य गर्नेछन्। उनले लेखेका छन्, 'अबको लगभग ६ घण्टापछि इजरायल र इरानले आफ्ना अन्तिम मिसनहरू समाप्त गर्नेछन् र त्यसपछि १२ घण्टासम्म पूर्ण युद्धविराम हुनेछ। त्यस बिन्दुमा युद्ध समाप्त भएको मानिनेछ।'
युद्धविराम कार्यान्वयन तीन चरणमा हुने बताइएको छ। पहिलो चरणमा आक्रमण रोक्ने, दोस्रो चरणमा सैन्य संरचना हटाउने र अन्त्यमा निरीक्षण संयन्त्र खडा गर्ने। पूर्ण कार्यान्वयन २४ घण्टाभित्र हुने उल्लेख छ।
ट्रम्पको घोषणालाई अहिलेसम्म इरान वा इजरायली सरकारदले पुष्टि गरेका छैनन्। तैपनि ट्रम्पले पत्रकार सम्मेलनमा दुवै पक्षसँग प्रत्यक्ष संवाद भएको दाबी गर्दै यो सहमति 'शान्ति स्थापनातर्फको ठूलो कदम' भएको बताए।
ट्रम्पको घोषणापछि उपराष्ट्रपति जेडी भान्सले फक्स न्यूजमा प्रतिक्रिया दिँदै 'राष्ट्रपतिले सम्झौता अन्तिम बिन्दुसम्म पुर्याउन सफल भएका छन्,' भन्दै ट्रम्पको कूटनीतिक सफलता प्रशंसा गरे।
भान्सले ट्रम्पको सामाजिक सञ्जाल पोस्टको मस्यौदा सार्वजनिक हुनुअघि मात्र आफूले पढेको खुलासा गरे। साथै 'इरानसँग अब परमाणु हतियार बनाउने क्षमता छैन,' भन्दै युद्धविरामको एउटा शर्त स्वरूप उपकरणहरू नष्ट गरिएको जानकारी पनि दिए।
युद्धविराम प्रस्तावलाई संयुक्त राष्ट्रसंघ, युरोपेली संघ र अरब लिगले स्वागत गरेका छन्। उनीहरूले शान्तिको दिशातर्फ सकारात्मक संकेतका रूपमा यो कदमको प्रशंसा गरेका हुन्।
विश्लेषकहरूका अनुसार ट्रम्पको यो पहलले उनीलाई पुनः राष्ट्रपति उम्मेदवारीको सन्दर्भमा कूटनीतिक शक्ति प्रदान गर्न सक्छ। इरान–इजरायलबीच पछिल्लो समय सिरिया, लेबनान र गाजामा तीव्र तनाव चुलिएको पृष्ठभूमिमा आएको यो सहमति रणनीतिक र ऐतिहासिक मानिएको छ।
युद्धविराम कार्यान्वयन हुने प्रक्रिया तय भए पनि अन्तिम विश्वसनीयता भने इरान र इजरायल दुवैबाट आधिकारिक वक्तव्य आउनुमा निर्भर रहनेछ। आगामी घण्टामा दुवै देशको प्रतिक्रिया र कार्यान्वयन प्रतिबद्धताले युद्धविरामको स्थायित्व निर्धारण गर्नेछ। -सीएनएन