गण्डकी- साहसिक पर्यटनको गन्तव्यका रूपमा चासो र चर्चा कमाएको पोखरामा एकै ठाउँबाट जायन्ट स्वीङ (पिङ), जीपलाइन र बञ्जीजम्प गर्न पाइने भएको छ। जीपलाइनमा विश्वमै ख्यातिप्राप्त अमेरिकी ब्राण्ड ‘जीप फ्लायर’सँग आवद्ध हाइग्राउण्ड एडभेन्चर्स नेपाल प्रालिले नेपालमा नै पहिलोपटक सन् २०१२ जुनमा भित्र्याएको जीपलाइन, सन् २०१४ नोभेम्बरमा सुरु गरेको बञ्जीजम्पसँगै सोही स्थानमा जायन्ट स्वीङ पनि थालेको हो।
सूर्योदय र सूर्यास्तका लागि चर्चित पोखराको सराङकोटको टाकुराबाट माछापुच्छ्रेसँग जिस्किँदै हेमजाको फाँटमा पुगिने जीपलाइनसँगै हेमजामा बञ्जीजम्प सञ्चालन गरिहेकामा साहसिक पर्यटनप्रतिको आकर्षणलाई दृष्टिगत गरी सुपरम्यान जीपलाइन र जायन्ट स्वीङ सुरु गरिएको हाइग्राउन्ड एडभेन्चर्स प्रालिका सञ्चालक एवं प्रबन्ध निर्देशन दिनेश महर्जनले जानकारी दिए।
नेपालमा नै पहिलो जायन्ट स्वीङ निर्माण गरिएको दाबी गर्दै प्रबन्ध निर्देशक महर्जनले खोलाबाट २६२ फिटमाथि ९८ फिटको टावर निर्माण गरिएको जानकारी दिए। उनका अनुसार टावरमा रहेको डोरीमा स्वीङ खेल्ने व्यक्तिलाई झुन्ड्याइन्छ। कुर्सीमा बसे जसरी एक पटकमा तीन जनासम्म खेल्न सकिन्छ। परिवार र साथीहरूसँगसँगै खेल्न सकिने स्वीङ दुईजना मात्र बसेर पनि खेल्न सकिने उनले जानकारी दिए।
'स्वीङको फ्रि फल तीन सेकन्ड छ, यो खेलको अवधि तीन मिनेटको हुनेछ', उनले भने, 'स्वीङको शुल्क दुई हजार, प्रतिव्यक्ति र फोटो भिडियो टिसर्टको एक हजार २०० रुपैयाँ छ।' स्वीङ गर्न चाहनेका लागि लेकसाइडबाट निःशुल्क ल्याउने लैजाने व्यवस्था गरिएको जानकारी दिँदै उनले सिधै हेमजा स्टेशनमा जानेलाई १० प्रतिशत छुट दिइने बताए। भारतीय प्राविधिकले निर्माण गरेको स्वीङको भौतिक संरचना, आवश्यक एडभेन्चर गेयर र प्राविधिकको खर्च गरी रु दुई करोड खर्च भएको उनले जानकारी दिए।
सोही स्थानमा एक दशकदेखि पोखरामा सञ्चालन गरिरहेको विश्वकै भिरालो र अग्लो जीपलाइनमा सुपरम्यान जीपलाइन खेलको सुरुआत गरिएको सञ्चालक शरद गोल्छाले जानकारी दिए। सन् २०१२ मा नेपालमै पहिलोपटक जीपलाइनको सुरुआत गरेको संस्थाले साहसिक पर्यटनका पारखीका लागि फरक स्वाद दिन सुपरम्यान जीपलाइन थालिएको उनले बताए। सुपरम्यान जीपलाइन सुतेर गरिन्छ।
समुद्री सतहदेखि एक हजार ५५० मिटरको उचाइमा रहेको सराङ्कोटको माथिल्लो स्टेशनबाट तल्लो स्टेशन हेमजासम्म भर्टिकल ड्रप (भिरालो) ६०० मिटर दूरीमा रहेको छ। यति धेरै भिरालो र अग्लो जीपलाइन विश्वमै अरु नभएकाले गिनिज बुक अफ वल्ड रेकर्डमा ‘विश्वकै भिरालो र अग्लो जीपलाइन’ का रूपमा दर्ता गर्न आवेदन दिइएको छ।
विश्वकै लामोमध्येको एक हजार ८५० मिटर दूरीको सुपरम्यान जीपलाइनमा पार गर्न औषत १४० किमी प्रतिघण्टाको गतिमा अधिकतम समय एक मिनेट लाग्छ। जीपलाइन गर्न जाने पर्यटकले पोखराबाट नागबेली बाटो काट्दै सवारीसाधनमार्फत करिब ४५ मिनेटको यात्रामा सराङकोटको टुप्पोमा पुग्दै गर्दा दक्षिणमा फेवाताल र पोखरा सहर अनि सराङकोटको शिरबाट उत्तरमा माछापुच्छ्रे, अन्नपूर्णलगायत हिमालहरूको दृश्यावलोकन गर्न पाउँछन्।
पैतीसदेखि १२० किलो तौलका साथै १२ वर्षदेखि माथिका व्यक्तिले जीपलाइन खेल्न सक्दछन्। तथ्याङ्कानुसार बेलायतकी ९४ वर्षीय जुन स्कट अहिलेसम्म जीपलाइन गर्ने सबैभन्दा ज्येष्ठ नागरिक हुन्। पहिलेकै जीपलाइनमा सुपरम्यान शैली भित्र्याउन करिब ५० लाख रूपैयाँ थप खर्च भएको जनाइएको छ।
साधारण जीपलाइन खेल्न ४ हजार ५ सय रूपैयाँ शुल्क लाग्दछ, जुन ९० सेकेन्ड लाग्दछ। त्यस्तै सुपरम्यान जीपलाइन एक मिनेट अवधिमा पार गरिन्छ। जसका लागि ६ हजार रूपैयाँ निर्धारण गरिएको छ। फोटो र भिडियो र टिसर्टका लागि अतिरिक्त १ हजार ५ सय रूपैयाँ तिर्नुपर्दछ भने सोही शुल्कमा लेकसाइडबाट ल्याउने लैजाने गरिन्छ।
ग्राहकको सुरक्षालाई दृष्टिगत गरी हरेक दिन सबै उपकरणको सुरक्षा जाँच गरिनुका साथै हरेक महिना मर्मत गर्ने गरिएको छ। हरेक वर्ष जीप फ्लायर अमेरिकाका प्राविधिकबाट सुरक्षा परीक्षण (सेफ्टी अडिट) गराउने गरिएको महर्जनले जानकारी दिए। जीपलाइनमा प्रयोग हुने ट्रली र हार्नेस जीपलाइनको विश्वविख्यात, उत्कृष्ट र सुरक्षित रहेको बताउँदै उनले कम्पनीबाट प्रयोग गरेको ट्रली, हार्नेस, वायरलगायतको प्रविधि नेपालमा अरु कुनै जीपलाइनमा नभएको संस्थाको दाबी छ।
अगाडि माछापुच्छ्रेको दृश्य तथा तल हेमजा फाँटको ग्राउण्ड स्टेशन रहेको र हिमालको चिसो झोंकसँगै हुत्तिन पाउनु यस जीपलाइनको विशिष्टता हो। जीपलाइनकै ग्राउण्ड स्टेशन हेमजामा क्यान्टिलिभर ब्रिजको नमूनामा बनाइएको टावरमा बन्जी गर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ। नेपालकै पहिलो टावर बन्जीका रूपमा रहेको यहाँ जोडीले सँगै आँगालो मारेर गरिने टेन्डम बन्जी पनि सञ्चालनमा छ।
संस्थाले एकै स्थानमा सञ्चालन गरेका जायन्ट स्वीङ, जीपलाइन र बन्जीजम्प गर्न चाहनेका लागि प्याकेजमा १० हजार रूपैयाँ शुल्क निर्धारण गरिएको सञ्चालक भरत गोल्छाले जानकारी दिए। कोरोना महामारीका कारण समग्र पर्यटन क्षेत्र प्रभावित भएकामा संस्थाले सञ्चालन गर्दै आएका साहसिक पर्यटनका गतिविधि पनि प्रभावित बनेको अर्का सञ्चालक अभिनव चुरिवालले बताए। साहसिक पर्यटनमा आन्तरिक पर्यटकको आकर्षण बढ्दै गएको बताउँदै उनले आगामी दिनमा यसतर्फ पर्यटकको आकर्षण अझै बढ्ने विश्वास व्यक्त गरे।
तीनवटै पर्यटकीय गतिविधि सञ्चालनमा ल्याउँदा हालसम्म २५ करोड रूपैयाँभन्दा बढी लगानी भइसकेको र संस्थामा ५० जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाएको उनले जानकारी दिए। संस्थाले चाँडै नै साहसिक पर्यटनको अर्को गतिविधि एटिभी बाइक सञ्चालन गर्ने उनले बताए। (वासुदेव पौडेल/कृष्ण दवाडी, रासस)
