काठमाडौं- शिक्षा तथा सिकाइमा प्रविधिको प्रयोग तीव्र विस्तार भएको छ। सामान्यदेखि जटिल सिकाइका प्रक्रियामा प्रविधिको प्रभाव बढ्दै गएको छ। 

प्रविधिमा भएको विकासले परम्परागत सिकाइका विधि र पद्धतिलाई चुनौति दिइरहेको छ। पछिल्लो समय ओपन एआईले च्याट जीपीटी सार्वजनिक गरेपछि जेनेरेटिभ एआईको प्रयोग व्यापक भइरहेको छ। 

सीप र सिकाइका पद्धतिलाई नै निकै प्रभाव पारेको यस्तो प्रविधिका बारेमा राष्ट्र संघीय विशिष्टिकृत संस्था  शिक्षा र संस्कृति सम्बन्धि काम गर्ने एजेन्सी युनेस्कोले चासो व्यक्त गरेको छ। 

जेनेरेटिभ एआईको प्रयोगलाई नियमन गर्न राष्ट्रहरूका लागि युनेस्कोले गाइडलाइन नै जारी गरेको छ। सिकाईलाई नै प्रभावित पार्नेगरि भएको र विकास  र प्रयोगका बारेमा सरकारहरूले नियमन गर्नुपर्ने युनेस्कोको राय छ। 

प्रविधिको प्रयोगलाई रोक्न नभइ नियमन गर्नका लागि सरकारहरूले ढिला गर्न नहुने युनेस्कोको सुझाव छ। प्रयोग, डेटा सुरक्षा र उमेर सीमाका बारेमा नियमन गर्न आवश्यक रहेको युनेस्कोले उल्लेख गरेको छ। 

माइक्रोसफ्टको लगानी रहेको ‌ओपन एआईको च्याट जीपीटी र गुगलको बार्ड आएपछि यस्ता थुप्रै प्रविधिको विकास भएको छ। यस्तो प्रविधि आएपछि विद्यार्थीहरूले सामान्य कमाण्डकै भरमा जटिल गणीतीय समस्याको हल निकाल्न प्रयोग गर्दै आएका छन्। 

एकातिर सिकाइको विधिको विश्वासनीयता नहुने र अर्कोतिर असमानताको खाडल बढ्दै जाने जोखिम रहेको युनेस्कोले उल्लेख गरेको छ।