सर्लाही- सर्लाहीको बागमती नगरपालिका ४ र १२ मा निर्माणाधीन बागमती माछा पोखरी (भरत ताल) मा आन्तरिक पर्यटकको घुइँचो लागेको छ। संघीय भूउपयोग नीतिअनुसार खेर गएको बागतमी नदीको उकास जमिनलाई आन्तरिक आयसँग जोडेर २०७५ सालबाट निर्माण सुरु भएको सो तालमा निर्माण पूरा नहुँदै पर्यटकको घुइँचो लाग्न थालेको हो। 

हालसम्म डीपीआरको करिब २५ प्रतिशत काम सकिएको छ। ताल पूरा बन्दा दुई अर्ब रूपैयाँ लाग्नेछ। ताल बनाउन ७५ करोड रूपैयाँ खर्च भइसकेको छ। मानव निर्मित तालमा निर्माणकै चरणमा ३१ साना र एउटा ठूलो डुंगा सञ्चालनमा रहेको बागमती नगरपालिका १२ का वडाध्यक्ष ओमबहादुर श्रेष्ठले जानकारी दिए।

एकसय एक बिघामा पानी र २० बिघामा रोड, नेपालको चित्र, बगैँचाका साथै रिसोर्ट गरी एक सय २१ बिघामा फैलिएको ताल निर्माणकै क्रममा आन्तरिक पर्यटकले अवलोकन गर्ने क्रम बढेको छ। 

नगरको विकासको गौरवको रुपमा निर्माण सुरु भएको तालबाट निस्केको पदार्थ ताल वरिपरि सडक, बगैँचा बनाउन र नगरभित्रका सार्वजनिक तथा सामाजिक काममा खर्च गरिएको-४ का वडाध्यक्ष कृष्णकुमार लामाले बताए। नगरपालिकाको आन्तरिक आयस्रोत र स्थानीयलाई रोजगारी सिर्जना गर्ने योजनाले ताल निर्माणको काम भएको हो।

'तालमा पानी भरेलगत्तै दैनिक पाँच सय आन्तरिक पर्यटक आउने अपेक्षा गरिएको भए पनि निर्माणाधीन अवस्थामै पनि आकर्षण धेरै बढ्यो। सोचेभन्दा धेरै पर्यटक आउन थाल्नुभयो', वडाध्यक्ष लामा भन्छन्। 

'सुरूमा सर्लाही र रौतहटको जनसङ्ख्या हेरेर वार्षिक १६ लाख पर्यटक लक्षित गर्दा पनि आयोजना सफल हुन्छ भन्ने थियो । भारतको बिहारबाट निकै पर्यटक आउन थाले', नगरपालिकाका प्रमुख भरतकुमार थापाले भने।

एक हजार चारसय मिटर लम्बाइको तालको हालसम्म सात सय मिटरमा पानी जम्मा भएको छ। बाँकी पानी जमाउने योजना छ। तालमा अहिले करिब १८ लाख घनमिटर पानी छ।

सोली आकारमा बनाइएको तालको बीच भाग ७० फिट गहिरो छ। वरपर बाटोसहित एक सय २१ बिघामा ताल हुने नगर उपप्रमुख लिलाकुमारी मोक्तानले बताइन्। ताल वरपर मिनी क्यासिनोसहितको होटल, बगैँचा, पिकनिक र छायांकन स्थल तथा सुमेरी पर्वत बनाउने योजना रहेको उनको भनाइ छ।

तालको वरपर धार्मिक तथा पर्यटकीयस्थल विकास गर्ने लक्ष्य रहेको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत विमलकुमार पोख्रेलले बताए। पर्यटकलाई दुई दिन अड्याउने गरी ताल वरपर पूर्वाधार बनाइने छ। नजिकै जंगल सफारीसहितको चिडियाखानाको डिपिआर, महादेव र पार्वतीको मूर्तिसहित धाम निर्माणको योजना छ। 

'पशुपतिबाट बगेर आएको पानी भएकाले बागमती नदीलाई महत्वका रूपमा हिन्दूले लिन्छन्। पशुपति पुग्न नसक्ने यहीँ आउँदा पशुपति पुगेको महसुस हुने गरी पूर्वाधार विकास गर्दैछौँ', नगर प्रमुख थापाले बताए।

तालले संस्कृति जगेर्ना, पर्यटन प्रवद्र्धन र सिँचाइमा सघाउ पुग्नेछ। 'पानीमा हुने डल्फिलनसहितका जीव यहाँ राख्ने सोचमा छौँ', नगर प्रमुख थापाले भने। पार्किङस्थल, पिकनिकका सामग्री र डिजेसहित संगीतको व्यवस्था गरिनेछ। 'आफैँ सामान ल्याउन पनि पाइनेछ', उनले बताए।

भारतबाट ४२ किलोमिटर र पूर्वपश्चिम राजमार्गबाट दुई किलोमिटरभित्र यो ठाउँ प्रयोगविहीन थियो। नगरपालिकाभित्र वन, खेतीयोग्य जमिन, नागरिक (सम्पन्न, विपन्न र सुकुम्बासी) र नगरपालिकाभित्र प्रयोगविहीन जमिन कहाँ कति छ भन्ने अध्ययन सुरू गरेर संघीय भूउपभोग नीतिअनुसार नदी उकास जमिनलाई माछा पोखरीको रुपमा निर्माण सुरु गरिएको जनाइएको छ। तालको बीचमा पहिलै गहिरो रहेको थियो। 

यहाँ २०२८ सालमा बागमती बग्थ्यो। पछि बगर बन्यो। दायाँबायाँको जग्गा २०६२/०६३ ताका अतिक्रमण भयो। त्यहाँका सुकुम्बासी र भूमिहीनको पहिचान गरेर सात हजार तीनसय घरधुरी सुकुम्बासी र भूमिहीनको व्यवस्थापन गरियो। उनीहरूलाई प्रतिव्यक्ति तीनदेखि पाँच कट्ठासम्म जग्गा वितरण गरियो।

जग्गा भएकालाई फिर्ता पठाएर करिब अढाइ सय बिघा जमिन नगरपालिकाको स्वामित्वमा राखियो। त्यही जमिनको सदुपयोग गर्नेक्रममा ताल बन्यो। तालमा गत वर्षादेखि पानी जम्न थालेको हो। रासस