ढोरपाटन- करिब एक दशकअघिसम्म बागलुङका धेरै बस्तीमा मोटरेबल सडकको पहुँच नै थिएन। केही बजार क्षेत्रमा कच्ची सडकको पहुँच पुगे पनि ग्रामीण क्षेत्रमा यातायतको सुविधा पुग्न सकेको थिएन।

संघीयता कार्यान्वयनपछि स्थापना भएको स्थानीय तहले पहिलो प्राथमिकतामा सडकमार्गलाई राखेपछि यतिबेला यहाँका १० वटै पालिकाका बस्तीमा सडकको पहुँच पुगेको छ। दुरदराजका बस्तीसम्म सडक पुर्‍याएपछि अहिले केही विकट बस्तीमा बाहेक अधिकांश स्थानमा गाडी गुड्न थालेका छन्। घरै अगाडिबाट गाडी गुड्न थालेपछि यहाँका पाका मानिसहरु दंग छन्।

जिल्लाको सबैभन्दा विकट मानिने निसीखोला, तमानखोला, ढोरपाटन, ताराखोला लगायतका क्षेत्रमा कच्ची मात्रै होइन पक्की सडक पनि धमाधम निर्माण भइरहेका छन्। जसले स्थानीयको जीवनस्तर नै बदलिन थालेको छ।

ढोरपाटन नगरपालिका-६ पुरानो गाउँमा चालु आर्थिक वर्षमा पहिलो पटक मोटरबाटो पुग्यो। यसभन्दा अगाडि बजारबाट सामान ढुवानी गर्न घोडा खच्चडकै भरपर्नु पर्ने स्थानीयको बाध्यता हट्यो।

निकै विकट मानिने पुरानो गाउँमा ढोरपाटन नगरपालिकाले यसवर्ष करिब २० लाखको लागतमा सडक निर्माण गरेको हो। करिब एक घण्टाको दुरीमा रहेका गाडीखोला र मोराङ गाउँमा वर्षौँ पहिले सडक पुगे पनि पुरानो गाउँमा पुग्न सकेको थियो।

गाउँमा सडक पुगेपछि हिजोआज दैनिक गाडी गुड्न थालेका छन्। गाउँमा सडक पुग्नुभन्दा पहिले यहाँका हजारौँ नागरिकले बजारबाट सामान ढुवानी गर्दा साह्रै समस्या खेप्ने गरेको भन्दै गाउँमा कोही बिरामी पर्दा बोकेरै अस्पताल पुर्‍याउनुपर्ने बाध्यता थियो।

मोटरबाटोले स्थानीयवासीको वर्षौँदेखिको समस्या समाधान गरेको स्थानीय कुलबहादुर बढा मगरले बताए। गाउँमा अधिकांश स्थानीय कृषि र पशुपालनमा आबद्ध रहेको हुँदा अब यहाँ उत्पादन भएका वस्तु बजारसम्म पुर्‍याउन र बजारबाट सामान ल्याउन सहज हुने बुढा मगरको भनाइ छ।

अब दोकानबाट सामान ल्याउन मान्छेले बोक्नु नपर्ने उनी बताउँछन्। यसभन्दा अगाडि छिमेकी गाउँमा सडक आएको सुनाउँदै यसवर्ष बल्ल सरकारले यस क्षेत्रका नागरिकको समस्या बुझेर सडक पुर्‍याइदिएको बुढा मगरको भनाइ छ।

उनले भने, 'यो गाउँमा धेरै पहिलेनै सडक आउनुपर्ने हो तर विकटताका कारण अहिलेसम्म जोडिन सकेको थिएन, गाउँलेहरुले धेरै पटक सरकारलाई आग्रह गरेका थिए, यसपाली बल्ल आयो, धेरै खुसी लागेको छ, हामी वन जंगलमा घाँस दाउरा गर्ने, पशु पाल्ने र खेती किसानी गर्नेलाई बजार जाँदाआउँदा गाडीको सुविधा हुने भयो, पहिला सबै सामान बोकेर ल्याउँथ्यौँ, बजारमा पुग्न तीन/चार घण्टा लाग्थ्यो अब त छिट्टै पुग्न सकिने भयो।'

ताराखोला गाउँपालिका-५ मदमडाँडामा सडक पुगेको तीन वर्ष भयो। सडक पुगेपछि अहिले स्थानीयवासीले घरमै दैनिक उपभोग्य सामग्री किनमेल गर्न पाएका छन्। जिल्लाको विकट गाउँ मानिने मदमडाँडामा लामो समयपछि सडक पुग्दा स्थानीयको दैनिकीनै बदलिएको छ। म्याग्दीको सिमानासँग जोडिएको यो ठाउँ पर्यटकीय हिसाबले निकै महत्वपूर्ण छ। स्थानीय सरकार आउनुपूर्व मदमडाँडासँगै ताराखोला गाउँपालिकाले धेरै गाउँमा सडक पुगेका थिएनन्।

गाउँपालिकाले अहिले गाउँसँगै अधिकांश बस्तीमा समेत सडक पुर्‍याएको छ। बस्तीमै सडक पुगेपछि स्थानीयवासी खुसी भएका छन्। गाउँमा सडक आएपछि गाउँलेहरुले जीवनशैलीनै बदलिएको स्थानीयवासी प्रेमबहादुर घर्तीले बताए।

बजारभन्दा गाउँ निकै टाढा हुँदा यहाँका सयौँ नागरिकले घण्टौँ लगाएर नून, तेल जोहो गर्नुपरेको घर्तीले स्मरण गर्दै अहिले घर-घरमा दोकान खुलेको उनी बताउँछन्। ताराखोला गाउँपालिका आलु र भाँगो उत्पादनमा उर्वर मानिन्छ। गाउँ बस्ती सडक सञ्जालले जोडिएपछि यहाँ उत्पादन भएका कृषि उपज वस्तु बजारीकरणमा सहज भएको उनको भनाइ छ।

सडकको पहुँच नहुँदा किसानले उत्पादन गरेका आलु, सिमी र भाँगो बजारमा बिक्री गर्न सकिएको थिएन। तर अलिहे सहज भएको घर्तीको भनाइ छ। 'यो गाउँभन्दा तल फेँदी छ, त्यहाँ त १० वर्ष अगाडि सडक आएको थियो, यहाँबाट फेँदी पुगेर सामान ल्याउने गथ्यौँ, त्यसभन्दा पहिला त बागलुङ बजार हटिया बजार जानुपर्थ्यो, त्यहाँ जान एक दिन लाग्ने गर्थ्यो, अहिले त सामान घरमै आउँछ, गाडी पनि गाउँमै आउँछन्, उतिबेला त महिनौँका लागि सामान बजार गएको बेला एकै पटक ल्याउनुपर्थ्यो, अहिले त्यो समस्या छैन', उनले भने।

सडकले गाउँ मात्रै जोडेको छैन, यसले त गाउँलेलाई आम्दानीसँग जोडेको उनको बुझाइ छ। 'ताराखोलामा धेरैजसो किसानको बसोबास छ, उनीहरुले धेरै थरीका खाद्यन्न उत्पादन गर्दै आएका छन्, अहिले पहिलेको जस्तो बिक्री नहोला भन्ने चिन्ता हुँदैन', उनले भने।

पछिल्लो समय बागलुङको १० वटा पालिकाका ८५ वटै वडा र बस्तीसम्म सडकको पहुँच पुगेको छ। कतै अहिलेसम्म नयाँ ट्र्याक खुलाउने चरणमा छन् भने कतै स्तरोन्नति हुन थालेको छ। 

विकट पालिकामध्ये तमानखोला गाउँपालिका पनि एक हो। तमानखोला गाउँपालिकाले ६ वटै वडाको बस्ती-बस्तीसम्म सडक पुर्‍याएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष जोकलाल बुढा मगरले बताए। उनले अघिल्लो कार्यकालदेखि नै सबै बस्तीमा सडक पुर्‍याउनका लागि ठूलो लगानी गर्दै आए बताए। अहिले सडक नपुगेको बस्ती नै नभएको अध्यक्ष बुढा मगर बताउँछन्।

उनी भन्छन्, 'एकदेखि अर्को गाउँ पुग्न अग्ला-अग्ला पहाड छिचोल्नुपर्छ, खोलानाला पार गर्नुपर्छ। नागरिकको सहजताका लागि सडकको पहुँच हुनुपर्छ भन्ने हिसाबले लगानी गरिएको हो। अहिले सडकले नजोडिएको गाउँ छैन।'

उनका अनुसार बर्खामा यातायात सञ्चालन गर्न असहज भए पनि हिउँदमा कुनै समस्या छैन। सडकको पहुँचले नागरिकको दैनिकीसमेत बदलिएको छ।' रासस