काठमाडौं- यो वर्षको अर्थशास्त्रतर्फको नोबेल पुरस्कार अमेरिकी अर्थशास्त्री प्राध्यापक क्लाउडिया गोल्डिनले पाएकी छन्। श्रम बजारमा महिलामाथि भइरहेको सदियौँ लामो असमानताका विषयमा उनले गरेको अनुसन्धानलाई नोबेल पुरस्कार दिइएको हो।
दुई सय वर्षको अमेरिकी बजारको तथ्यांक केलाएर उनले श्रम बजारमा महिलमाथिको अन्यायका बारेमा अनुसन्धान गरेकी थिइन्। श्रम बजारमा महिलको योगदान र श्रमलाई प्रष्टसँग बुझाउनेगरि उनले अनुसन्धान गरेकी थिइन्।
कृषिबाट औद्योगिक युगमा संसार प्रवेश गरेपछि श्रम बजारमा हिलाको उपस्थिति खस्किएको थियो। त्यसपछि अर्थतन्त्र आधुनिक भएपछि पनि सन्तोषजनक सुधार भएको छैन। पुरूषको तुलनामान न्यून आम्दानी भइरहेको लगायतका विषयमा उनले आफ्नो अनुसन्धानमा समेटेकी छिन्।
महिलाको कर्म र परिवार, शिक्षा, परिवार नियोजन पिलको जागिर तथा विवाहको निर्णयमा पार्ने प्रभावका विषयमा उनले अनुसन्धान गरेकी छिन्। विवाहपछि हुने थरमा परिवर्तनले महिलाको नयाँ जीवन चक्रले पार्ने प्रभावका बारेमा पनि उनले अध्ययन गरेकी छिन्।
ऐतिहासिक रुपमै महिलाको रोजगारी र आयमा असमानता भएपनि पछिल्लो समय सुधार भएको छ। नोबेल विजेता अर्थशास्त्री गोल्डिनले अझै पनि असमानता कायम रहेको बताएकी छिन्।
‘अहिलेसम्मकै धेरै महिला रोजगारीको बिन्दमा हामी आइपुगेका छौं तर अझै पनि असमानता छ’ दी हार्वर्ड ग्याजेट्ससँगको अन्तर्वार्तामा उनले भनेकी छन्,’ यी असमानता घर परिवारभित्रै छन्।’
कोर्नेल विश्वविद्यालयबाट सन् १९६७ मा ग्र्याजुयट भएकी उनले युनिभर्सिटी अफ चिगाकोमा काम गरेकी छन्। सन् १९९० मा भने हार्वर्ड विश्वविद्यालयमा प्राध्यापकको रुपमा भित्रिएकी थिइन्।
’करियर एण्ड फ्यामिली : वमेन’स सेन्चुरी -लङ जर्नी टुवार्ड इक्विटी’ पुस्तककी लेखिकासमेत गोल्डिन अर्थशास्त्रको नोबेल जित्ने तेस्रो महिला हुन्। एकल पुरस्कार पाउने भने उनी पहिलो महिला हुन्।