काठमाडौं- नेपालको हवाई इतिहासमा राष्ट्रिय ध्वाजबाहक नेपाल वायुसेवा निगम (नेपाल एयरलाइन्स)ले ६४ वर्षे यात्रा पूरा गर्दै ६५ वर्षमा प्रवेश गरेको छ। 

नेपाल एयरलाइन्सले सन् १९५८ मा २८ सिट क्षमताको डाकोटा डीसी-३ जहाजबाट उडान सुरु गरेको थियो। अहिले निगमले वाइडबडीसम्मको उडान गर्दै आएको छ।

सिमरा उडान सुरु गर्दै आन्तरिक उडानमा प्रवेश गरेको निगमले अहिले जापान, साउदी अरेबिया, भारतका तीन सहर, कतार, दुबई, मलेसिया, बैंकक र हङकङमा नियमित उडान गर्दै आएको छ।

आन्तरिक उडानमा भने एयरलाइन्सले अहिले आफ्नो अस्तित्व गुमाइकेको छ। डाकोटा डीसी-३ देखि वाइडबडी ए-३३० सम्म नेपाल एयरलाइन्सको यात्रा कस्तो छ त? तस्बिरमा प्रस्तुत गरेका छौँ- 

डाकोटा डीसी-३ 

यो जहाज नै नेपाल एयरलाइन्सको पहिलो जहाज हो। यो जहाजमार्फत नेपाल एयरलाइन्सले १९७३ सम्म उडान गरेको थियो। यो जहाज २८ सिट क्षमताको थियो।

पीसी–६

यो जहाज नेपाल एयरलाइन्सले पहिले जहाज ल्याएको ३ वर्षपछि नेपाल भित्र्याएको थियो। जहाज स्वीजरल्यान्डका निर्माण भएको थियो। जहाज सिंगल इन्जिन क्षमताको थियो। यो जहाजमार्फत् १९९८ सम्म सेवा दिएको थियो। जहाज हिमाली क्षेत्रमा गरिने उडानका लागि  उपयुक्त थियो।

फन्ग शु हार्भेस्टर एएन–२ 

यो जहाज चिनियाँ जहाज हो।  यो जहाज निगमको इतिहासमा सबैभन्दा कम समय उडान भर्ने जहाज हो। यो जहाज सन् १९६३ मा खरिद गरिएको थियो। तर निमगले यो जहाजबाट १९६५ सम्म मात्रै सेवा दिएको थियो। यो जहाज आन्तरिक उडानमा प्रयोग गरिएको थियो। निगमले यो जहाज दुईवटा खरिद गरेको थियो।

फोकर फ्रेन्डसीप एफ–२७

निगमले यो जहाज सन् १९६६ मा नेपाल ल्याउँदै अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा प्रयोग गरेको थियो। यो जहाजबाट सन् १९७० सम्म निगमले सेवा दिएको थियो। यो जहाज ४४ सिट क्षमताको हो।

 एचएस–७४८ एव्रो

यो जहाज निगमले सन् १९७० मा खरिद गरेको थियो। ४४ सिट क्षमताको जहाजमार्फत निगमले आन्तरिक तथा अन्तर्राष्ट्रिय दुवै क्षेत्रमा उडान गरेको थियो। माउन्टेन उडानमा यो जहाज चर्चितसमेत थियो।

ट्वीनअटर डीएचसी

निगमले यो जहाज १९७१ मा नेपाल भित्र्याएको थियो। निगमले अहिले पनि दुईवटा ट्वीनअटर जहाज आन्तरिक उडानमा प्रयोग गर्दै आएको छ। १९ सिट क्षमताको यी जहाज नेपालको भुगोलसँग सुहाँउदो जहाज हो। यो कच्ची तथा पहाडी भेगका स-साना विमानस्थलमा समेत अवतरण गर्न सकिने जहाज हो।

बोइङ ७२७ 

यो प्रकृतिको जहाज निगमले १९७२ मा नेपाल भित्र्याएको थियो। यो जहाजबाट निगमले १९९३ सम्म सेवा दिएको थियो। जहाज १२३ सिट क्षमताका थिए। यो जहाज निगमले अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा प्रयोग गरेको थियो।

बोइङ ७५७

निगमले १९८७ मा आधुनिक र त्यसबेला विश्वमा चर्चित भएको बोइङ ७५७ सिरिजका दुई जहाज नेपाल ल्याउँदै उडान सुरु गरेको थियो। यी जहाज सन् २०१८/२०१९ सम्म उडानमा थिए। बोइङ ७५७ जहाजले नै नेपालको अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा शाख जोगाइदिएको थियो। जहाजको १९३ सिट क्षमतामा थिए। अहिले निगमले बोइङ जहाज ने नउडाउने उद्घोष गरिसकेको छ।

एमए ६०

निगमले आन्तरिकतर्फको सुगम उडान गर्ने गरी सन् २०१४ मा एमए-६० चिनियाँ जहाज नेपाल भित्र्याएको थियो। निगमले चिनियाँ अनुदान  र सफ्ट लोनमा जहाज ल्याएको थियो। यो जहाजबाट निगमले खासै प्रगति गर्न सकेन। सधै सञ्चालन घाटामा गयो। २०७७ असारदेखि यो जहाजको उडान बन्द गरिएको छ।

वाई-१२

चिनियाँ वाई-१२ जहाज पनि निगमले पहिलो पटक २०१४ मै नेपाल भित्र्याएको थियो। एउटा अनुदान र ३ वटा सफ्ट लोनमा खरिद गरिएका जहाजको सञ्चालन खर्च नै बढी भएपछि उडान बन्द गरिएको छ।

एयरबस ए ३२०

निगमले अहिले अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा प्रयोग गरिरहेको दुईवटा एयरबस ३२० जहाज २०१५ मा नेपाल भित्र्याएको हो। १ सय ५८ सिट क्षमताको एयरबसमा १ सय ५० इकोनोमिक र ८ सिट बिजनेश क्लासको सिट रहेको छ।

वाइडबडी ए३३०

निगमले अहिले अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा दुईवटा ए ३३० वाइडबडी जहाज प्रयोग गरिरहेको छ। निमगले अन्तर्राष्ट्रिय उडानमा पनि लामोदुरीको उडानका लागि भन्दै वाइडबडी जहाज २०१८ मा नेपाल भित्र्याएको हो। वाइडबडी जहाज २ सय ७४ सिट क्षमताको हो।